Bomen

Alle bomen die van de gemeente zijn, worden in ieder geval eens in de 3 jaar gecontroleerd. Dit gebeurt door speciaal opgeleide boomdeskundigen. Zij geven per boom een snoeiadvies. Het snoeien doen de aannemers die ook het dagelijks onderhoud in de wijk doen.

Soms blijkt dat een boom niet meer veilig is. Gewoon snoeien is dan niet genoeg. Deze bomen worden zeer sterk gesnoeid of zelfs gekapt. Ook de gemeente moet hiervoor een kapvergunning aanvragen. Als die is aangevraagd, staat dat op de kaart op de website Amersfoort in beeld.

Voor het kappen van een boom in je voor- of achtertuin is meestal een vergunning nodig. Als de stamomtrek van de boom op een hoogte van 1,30 meter niet meer is dan 35 centimeter, heb je geen vergunning nodig. Dat geldt voor alle boomsoorten. Lees meer over de aanvraag, de kosten en het vervolg op de webpagina Boom kappen.

De gemeente gaat terughoudend om met verzoeken om bomen te snoeien of te kappen. Amersfoort is een groene stad. Dat betekent dat we bomen belangrijk vinden. Niet alleen omdat je als inwoner veel plezier kunt beleven aan bomen. Ook omdat ze belangrijk zijn voor het klimaat. Ze geven koelte en nemen CO2 op. Lees meer in het Omgevingsprogramma Groen Blauw 2040 (pdf, 34,8 mb).

Bij bomen hoort dat ze blad verliezen, voor schaduw zorgen en dat er vogels in nestelen. Wil je een melding doen van overlast door bomen? Kijk dan eerst naar de pagina Melding over bomen. Daar staat een lijst met zaken waarbij we helaas niet kunnen helpen. Overlast van vogels in de boom (vogelpoep) kun je bijvoorbeeld niet melden.

Wat kun je wel melden

Zie je loshangende takken of denk je dat de boom een risico is voor de veiligheid? Doe dan een melding.

Zie je de eikenprocessierups in gemeentebomen? Vanaf april is de gemeente druk bezig met de bestrijding van deze rups. Kijk voor meer informatie op de pagina Eikenprocessierups.

Voor 2023-2026 is door het gemeentebestuur 10 miljoen beschikbaar gesteld voor vergroening en nieuwe aanplant van bomen. Op dit moment zijn we met de voorbereidingen bezig. We vervangen de gekapte en dode bomen en planten ook nieuwe bomen.

Lees meer op de pagina Nieuwe bomen en herplant.

Ook bomen kunnen ziek worden of last hebben van insecten. Vaak herstelt de natuur dit zelf. Staat de boom in de openbare ruimte? Dan houdt de gemeente de zieke boom extra in de gaten en neemt maatregelen waar nodig. 

Lees meer over boomziekten, insecten en plagen.

Monumentale bomen die in eigendom zijn van de gemeente staan vermeld op de kaart Monumentale bomen op de website Amersfoort in Beeld. Elke boom heeft een eigen paspoort waarop specifieke gegevens van de boom staan.

Lees meer over monumentale bomen.

Boomspiegels zijn de stukjes grond rondom de voet van een boom die in een bestrating staat. In een  boomspiegel liggen geen tegels of klinkers. Zo kan de boom zich goed ontwikkelen. Tot begin 2023 schoffelden we de boomspiegels regelmatig. Tegenwoordig mag een boomspiegel begroeid zijn met gras of bloemen. Groene boomspiegels zijn goed voor de biodiversiteit.

Tegelijkertijd hebben ze minder onderhoud nodig. En minder onderhoud betekent minder kans op schade aan de boomwortels. Om te voorkomen dat het een wildernis wordt, zorgen we ervoor dat de begroeiing niet te hoog wordt. De bodem mag wel geheel bedekt zijn.

Wil je zelf een of meer boomspiegels vergroenen en onderhouden? Kijk dan eens op deze pagina voor de mogelijkheden.

Boomwortels kunnen de stoep of straat omhoog drukken. Dat gebeurt vooral op plekken waar bomen in het verleden niet goed zijn aangeplant. Daar bekijken we of we de groeiplaats van de boom kunnen verbeteren. Bijvoorbeeld door het straatzand rond de boom weg te zuigen. De gaten vullen we daarna met bomengrond. Daarin kunnen de wortels beter hun weg vinden. Waar het kan laten we de stenen of het asfalt weg. Waar dat niet kan vervangen we die door andere bestrating zoals grind. Waar het kan hogen we de straat of stoep zover op dat die boven de boomwortels komen te liggen. 

Er zijn veel houtwallen te vinden in Amersfoort-Vathorst. Houtwallen zijn rijen knotbomen, soms afgewisseld met lage begroeiing van struiken en kruiden. De houtwallen stonden op de grenzen van weilanden en hielden het vee op hun plek. Het hout van de houtwallen werd regelmatig gekapt en gebruikt als brandhout of om gereedschappen van te maken. Ze zijn een link naar het verleden toen het gebied nog boerenland was. Daarom zijn ze het waard om goed te onderhouden.

De oorspronkelijke functie van de houtwallen is verdwenen bij de verstedelijking en groei van de stad. Ze dragen nog wel bij aan een mooie groene structuur.

In opdracht van de gemeente Amersfoort inspecteren 3 boominspecteurs in circa 3 maanden ongeveer 30.000 gemeentelijke bomen. De controle is bedoeld om na te gaan of de bomen in de openbare ruimte nog gezond en vitaal zijn.

Over de controle

Bij de controle kijkt de boomveiligheidscontroleur naar kenmerken die al aan de buitenkant wijzen op problemen. We noemen dit een visuele inspectie. Zo kijkt hij bijvoorbeeld naar:

• kleine takscheuten, slechte bladbezetting, bladkleur of bladeren die te vroeg afvallen

• aanwezigheid van dode takken en afgestorven delen in de kroon van de boom

• paddenstoelen op de boom of op de boomwortels

• ‘mechanische problemen’: een boom die scheef staat, scheuren in de grond, scheuren in de bast of gebroken of slecht aangehechte takken

Wordt dit alles niet aangetroffen? Dan is de boomveiligheidscontrole na registratie afgerond. Worden er wel afwijkingen of gebreken geconstateerd? Dan is het soms nodig om aanvullend boomveiligheidsonderzoek te doen of om maatregelen te nemen. Dat ligt aan het soort afwijkingen.

Hoe vaak de boom wordt gecontroleerd en op welke manier, hangt af van de boomsoort, de leeftijd van de boom, de omgeving en de manier waarop het gebied wordt gebruikt.

Tenminste eens in de 3 jaar inspecteert de gemeente alle bomen op gebreken en beoordelen inspecteurs de kans op risico’s. Als er een vergroot risico is, dan wordt de boom ieder jaar beoordeeld. Die bomen noemen we attentiebomen.

Acties na controle

Na de boomveiligheidscontrole kunnen de volgende acties volgen:

• Er is niks aan de hand. De boom wordt over 3 jaar weer gecontroleerd

• Er is aanvullend onderzoek nodig.

• We plegen onderhoud, zoals het snoeien van dood hout of gevaarlijke takken.

• We moeten de boom kappen. De gegevens van de boomcontrole worden door de gemeente verwerkt in een beheersysteem.

Particuliere bomen

Heb je zelf een boom in je tuin? Dan onderhoud je de boom goed en controleer je de boom regelmatig op zichtbare gebreken. Daarnaast is het verstandig de boom minstens iedere 3 jaar te laten controleren door een gecertificeerde deskundige. Denk aan een boomverzorger of hovenier.

Ontdek jij of de deskundige tijdens een boomveiligheidscontrole gebreken? Dan moet je actie (laten) ondernemen om de bijbehorende risico’s te beperken. Hiermee kun je aantonen dat je als eigenaar er alles aan hebt gedaan om schade te voorkomen.

Ontstaat er toch schade doordat een tak uit jouw boom waait of jouw boom omvalt? Dan bent jij als eigenaar aansprakelijk voor deze voorzienbare schade. Diegene die schade lijdt moet aantonen dat jij als boomeigenaar onvoldoende zorg hebt besteed aan het voorkomen van deze schade. Met een regelmatige boomveiligheidscontrole toon je je zorgplicht aan.

Heb je een vraag over bomen? Bel 14 033 of stel je vraag op social media.