Biomassa in Amersfoort

Amersfoort wil verduurzamen en een CO2-neutrale stad worden. In Amersfoort komt 40% van de CO2-uitstoot van verwarming van woningen en andere gebouwen door fossiele brandstoffen zoals aardgas. Deze warmtevoorziening willen we verduurzamen. Voor ongeveer 60% van de gebouwen lijkt een warmtenet de meest voor de hand liggende oplossing.

Veel gestelde vragen

Warmtebedrijf Amersfoort gaat 2 op hout gestookte biomassacentrales bouwen die warmte gaan leveren aan het warmtenet. Er zijn verschillende opvattingen of deze vorm van warmteopwekking duurzaam is. We geven antwoord op de meest gestelde vragen.

Een op hout gestookte biomassa-installatie is een energiecentrale die hout gebruikt als voedingsbron (brandstof) en dus geen aardgas of olie (fossiele brandstof). We noemen dit houtige biomassa. Warmtebedrijf Amersfoort bouwt in Amersfoort 2 hybride warmte-installaties. Hier wordt warmte opgewerkt met houtige biomassa, warmtepompen en zonnepanelen. Voor de houtige biomassa maakt Warmtebedrijf Amersfoort alleen gebruik van lokaal en regionaal snoei- en resthout.

Voor de bestaande biomassacentrale in de Nieuwe Stad wordt een mix gebruikt. Die bestaat uit restmateriaal van een houtverwerkend bedrijf, een klein gedeelte verse houtchips en hout uit de transportsector (transportpallets waar geen statiegeld op zit).

Warmtebedrijf Amersfoort maakt vooral gebruik van snoeiafval. Het gaat om snoeiafval uit landschapsbeheer en de bebouwde kom (o.a. reststromen uit tuinonderhoud) die nu nog niet benut worden. Momenteel wordt nog een belangrijk deel van de biomassa die in Nederland (en ook in Amersfoort) beschikbaar is, geëxporteerd naar het buitenland. Het Warmtebedrijf wil dat een groter deel lokaal ingezet wordt.

Een biomassa-installatie is veel minder belastend vergeleken met de huidige warmtecentrales die op aardgas of kolen gestookt worden is. Het gebruik van houtige biomassa is een tijdelijke situatie in Amersfoort. Bij de verbranding van biomassa komt netto geen CO₂ vrij. Deze CO₂ is eerder door het gewas opgenomen uit de atmosfeer en zou bij afsterving van het gewas ook weer vrijkomen. Daarom kent de Rijksoverheid in de landelijke monitoringssystematiek dan ook geen CO₂-uitstoot toe aan biomassa. Dit in tegenstelling tot de CO₂-uitstoot bij verbranding van fossiele brandstoffen, waarbij wel extra CO₂ vanuit de diepe ondergrond aan de atmosfeer wordt toegevoegd.

Als het warmtenet stabiel draait, kunnen andere, duurzame bronnen worden ingevoerd. Mogelijk alternatieve bronnen zijn warmte uit oppervlaktewater, warmtecollectoren, afvalwater en/of aardwarmte. Voor de basisverwarming is aardwarmte een mogelijk duurzaam alternatief. Hiervoor is vanuit de provincie eind 2019/begin 2020 seismisch onderzoek gedaan. Verder zijn er 2 opsporingen verleend door het Ministerie van EZK op Amersfoorts grondgebied. Larderel en Warmtebedrijf Amersfoort hebben de komende 3 jaar het recht om te zoeken naar aardwarmte met proefboringen.

Biomassacentrales moeten voldoen aan de eisen die de Wet Milieubeheer stelt aan de uitstoot van fijnstof. Dat geldt ook voor de geplande hybride warmte-installaties van Warmtebedrijf Amersfoort. De centrales moeten fijnmazige filters toepassen om de rookgassen te zuiveren. Daardoor leveren ze een relatief kleine bijdrage aan de totale uitstoot van fijnstof, utra-fijnstof en stikstof in de stad.

Collectieve installaties hebben een zeer hoog verbrandingsrendement. De uitstoot van fijnstof is per ketel vergelijkbaar met de uitstoot van 3 open haarden. De geplande installaties hebben in totaal 4 moderne ketels op biogrondstoffen. Door de combinatie van technieken zullen de emissies nog verder omlaag gaan.

De gemeente ziet een beperkt aantal biomassa-installaties als tijdelijke tussenstap. Uiteindelijk willen we warmte uit aardwarmte halen. Tot voor kort kon de gemeente biomassacentrales niet weren op basis van de bestemmingsplannen. De bestemmingsplannen zijn inmiddels aangepast. Daardoor kunnen nieuwe initiatieven voor biomassacentrales geweerd worden.

De vergunningen zijn rechtsgeldig en onherroepelijk. Intrekken van een vergunning kan alleen bij zeer urgente en zwaarwegende planologische belangen. Het beperkt gebruiken van houtige biomassa is een tijdelijke situatie die we als tussenstap zien. Met samenwerkingspartners gaan we op actief op zoek naar andere duurzame energiebronnen zoals aardwarmte (geothermie).

Meer lezen over biomassa?