Monument ter nagedachtenis aan Joodse slachtoffers Tweede Wereldoorlog
Algemeen
Gemeente Amersfoort werkt aan een monument ter herinnering aan Joodse slachtoffers uit Amersfoort van de Tweede Wereldoorlog. Het monument komt in het park op het Borneoplein. Een selectiecommissie heeft lichtkunstenaar Tamar Frank uitgekozen om het herdenkingsmonument te ontwerpen. De kunstenaar werkt op dit moment het voorlopig ontwerp uit naar een definitief ontwerp. Het monument komt in het park op het Borneoplein.
Herdenken Amersfoortse Joden
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog had de gemeente Amersfoort ongeveer 800 Joodse inwoners. Tijdens de bezetting werden 338 Amersfoortse Joden vermoord in concentratiekampen. Ook zo’n 50 andere Amersfoortse Joden overleefden de oorlog niet. Veel nabestaanden en andere inwoners willen graag een plek hebben om hen te herdenken. De gemeente praat hier al enige tijd over met de Joodse gemeenschap in Amersfoort.
Over het kunstwerk
Het ontwerp van lichtkunstenaar Tamar Frank heet (voor nu) Licht van Herinnering. Het kunstwerk bestaat uit 357 lichtobjecten. Een lichtobject bestaat uit een paal met aan de bovenzijde een kubus. De kubus is 10 bij 10 centimeter. Dit is ook het formaat van de herdenkingsstenen die bij een aantal Amersfoortse woningen liggen. Daar waar de slachtoffers van het naziregime als laatste woonden.
De lichtobjecten hebben verschillende afmetingen. Elk lichtobject staat symbool voor 1 van de slachtoffers. Voor ieder slachtoffer brandt op de datum van overlijden en de avond ervoor een licht. In de vijver plaatsen we een spiegelende zuil. Het licht van deze zuil brandt constant.
Test met proefopstelling
Vanaf 26 juni 2024 staat er een proefopstelling van het monument in het park. De proefopstelling bestaat uit vijf lichtobjecten met verschillende afmetingen. We testen ongeveer 3 weken lang de robuustheid en de lichtuitstraling. Met de resultaten worden, waar nodig en mogelijk, verbeteringen aangebracht in het ontwerp. Op de afbeelding hieronder staat de locatie van de proefopstelling aangegeven.
We zijn zeer benieuwd hoe je deze proefopstelling ervaart. Mocht je iets willen delen over bijvoorbeeld de robuustheid, de lichtuitstraling, de lichtreflectie, het materiaal of iets anders, neem dan contact met ons op.
Video over het monument
In de video vertellen kunstenaar Tamar Frank en burgemeester Lucas Bolsius over het monument.
Video over het monument
Herinrichting park Borneoplein
Samen met het herdenkingsmonument krijgt ook het park op het Borneoplein een opknapbeurt. Een deel van het park krijgt een nieuwe inrichting. Zo vernieuwen we de vijver en het groen en leggen we er nieuwe voetpaden aan.
Proces
Alle stappen worden in nauwe samenwerking met de Joodse gemeenschap en andere betrokkenen gezet. We informeren omwonenden en andere betrokkenen met brieven en informatiebijeenkomsten. De gemeente en de kunstenaar nemen vragen en reacties zoveel mogelijk mee in iedere volgende stap.
De stappen
Adviesnotitie met kaders voor het monument door werkgroep
Keuze locatie
Hierover was in juni 2022 een informatiebijeenkomst.
Selectie 3 kunstenaars voor een schetsontwerp en beoordeling ontwerpen door commissie
Selectie kunstenaar
december 2022
Schetsontwerp door de geselecteerde kunstenaar
Hierover was in april 2023 een informatiebijeenkomst.
Voorlopig ontwerp
Hierover was in mei 2024 een informatiebijeenkomst.
Definitief ontwerp
Gereed in de zomer van 2024.
Aanleg
Start najaar 2024.
Oplevering
Tweede helft 2025.
Contact en meer informatie
Heb je vragen? Neem gerust contact met ons op. Dit kan door een e-mail te sturen naar GroenparkBorneoplein@amersfoort.nl of te bellen met Eugenie Nijmeijer of Yvonne de Korte op 14 033.
Meer informatie over Joodse Amersfoorters in de Tweede Wereldoorlog vind je op de gedenkrol op de website van Archief Eemland of op de website van Stichting Herdenkingsstenen Amersfoort. Meer over de Joodse geschiedenis, cultuur, erfgoed en de synagoge staat op de website van de Stichting vrienden van synagoge Amersfoort.
Andere projecten
In de omgeving van het Borneoplein zijn verschillende andere projecten gepland of zijn we er al mee aan het werk:
- verkeersveiligheid rotonde Borneoplein
- het bewonersinitiatief Bergwater
- de vernieuwingen van de Pasteurstraat en Jan van der Heijdenstraat
- de herinrichting van de Indische buurt
De andere projecten hebben een eigen planning en (communicatie)traject.
