Rijksmonument Veerensmederij
Algemeen
Gemeente Amersfoort gaat 60 gemeentelijke gebouwen in de komende 6 jaar verduurzamen. Bijzonder zijn de 7 monumentale gebouwen omdat het zoeken is naar een goede balans tussen het behoud van de monumentale waarden en de verduurzaming.
Het industriële monument de Veerensmederij uit 1904, is het 1e project in deze reeks. En het is daarmee 1 van de eerste CO2-neutrale rijksmonumenten in Nederland.
Het werk start in de week van 13 januari 2025 en is naar verwachting vlak voor de zomervakantie afgerond. Tijdens de verbouwing gaan de voorstellingen door in het theater en zijn ook de werkruimten beschikbaar. De aannemer doet er alles aan om de overlast te beperken, maar we adviseren wel rekening te houden met meer stof en overdag geluid van de verbouwing.
Voor de verduurzaming van dit monument is een Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA) subsidie toegekend.
Doel
Wat de verduurzaming van de Veerensmederij bijzonder maakt, is de balans tussen de benodigde ingrepen en het behoud van de monumentale waarden. De verduurzaming van het monument tot volledig CO2 neutraal pand gaat veel verder dan het gasloos maken. Door vroeg in het proces te sturen met slim hergebruik, het toepassen van hernieuwbare natuurlijke materialen en circulaire installaties, gaan we een stapje verder.
Maatregelen
- De isolatie van de de gevel is met biobased isolatiemateriaal
- De ramen krijgen achterzet kozijnen met circulair glas
- We passen circulaire zonnepanelen toe
- We reviseren installaties, zoals de luchtbehandelingskast, om zoveel mogelijk materiaal te behouden

Wie is aan het werk
Gemeente Amersfoort werkt samen met aannemer Nico de Bont. Deze aannemer is expert in het verduurzamen en restaureren van monumentale gebouwen.
Nico de Bont werkt samen met VB Erfgoed & Architecten, Kuijpers Installaties en De Groene Grachten.
Historie van het gebouw
De Veerensmederij was de werkplaats van de Hollandse IJzeren Spoorwegmaatschappij. Hier werden veren voor de onderstellen van treinwagons gesmeed. De hoge schoorstenen op het pand verwijzen nog naar de smidsvuren die langs de gevels stonden. De Veerensmederij uit 1904 is in 1924 uitgebreid. Het ontwerp was van Margadant, de architect van onder andere het oude station van Amersfoort dat in 1995 is gesloopt.
De Veerensmederij is 1 van de rijksmonumenten op de Wagenwerkplaats en is na de sluiting in 2000 zeer grondige gerenoveerd. Hierbij zijn karakteristieke onderdelen in ere hersteld. Opvallend zijn het fraaie metselwerk met hoge gietijzeren vensters, de bijzondere ijzeren dakspantconstructie, de unieke schoorstenen en de originele opbouw met houten ventilatieluiken.
In 2010 heeft Koningin Máxima de Veerensmederij als theater geopend en deze is nog steeds op deze manier in gebruik.